1. Thông tin cơ bản
- Từ: 形態
- Cách đọc: けいたい
- Loại từ: Danh từ
- Nghĩa khái quát: hình thái, mô thức, dạng thức tồn tại/hoạt động
- Độ trang trọng: Trang trọng, học thuật, chính sách, báo chí
- Ngữ pháp đi kèm: ～の形態／～という形態で／形態が変化する／形態学
2. Ý nghĩa chính
形態 chỉ “hình thái/mô thức” – cách thức mà một sự vật tồn tại, tổ chức hay biểu hiện (経営形態, 雇用形態, 生活形態, 細胞の形態)
mang sắc thái phân loại theo cách vận hành/tổ chức hơn là chỉ hình dạng vật lý đơn thuần.
3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)
- 形態: hình thái/mô thức (cấu trúc tổ chức, biểu hiện chức năng).
- 形式: hình thức/quy cách/định dạng (khung, thủ tục, format).
- 形状（けいじょう）: hình dạng (đường nét vật lý).
- 体制（たいせい）: thể chế, cơ chế tổ chức (chính trị/quản trị).
- 様式（ようしき）: phong cách, kiểu cách (văn hóa/nghệ thuật).
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Kinh tế/xã hội: 経営形態, 産業形態, 家族形態, 雇用形態。
- Khoa học: 細胞形態, 地貌形態, 言語形態（形態論）。
- Quy hoạch/đô thị: 空間形態, 都市形態。
- Sắc thái: trang trọng, mô tả khái quát/loại hình, dùng trong báo cáo/phân tích.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 様式（ようしき） | Đồng nghĩa gần | kiểu thức, phong cách | Văn hóa/nghệ thuật. |
| 態様（たいよう） | Đồng nghĩa gần | tình trạng, dạng thức | Hành chính/pháp lý. |
| あり方 | Liên quan | cách tồn tại, cách nên có | Khái quát, nghị luận. |
| 形式（けいしき） | Liên quan/Phân biệt | hình thức, quy cách | Khung/format, không phải mô thức vận hành. |
| 形状（けいじょう） | Liên quan/Phân biệt | hình dạng | Đường nét vật lý. |
| 無定形（むていけい） | Đối nghĩa gần | vô định hình | Không có dạng thức rõ ràng. |
| 画一（かくいつ） | Đối lập sắc thái | đồng nhất/đồng dạng | Trái với đa dạng hình thái. |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
- 形（ケイ／かたち）: hình, dạng.
- 態（タイ）: trạng thái, dáng vẻ, tình thế.
- Hợp nghĩa: “hình + trạng thái” → hình thái, mô thức.
- Lĩnh vực: 形態学（morphology）, 言語形態論。
7. Bình luận mở rộng (AI)
形態 hữu ích khi cần phân loại theo “cách vận hành” thay vì “hình dạng”. Ví dụ, cùng là công ty nhưng có nhiều 形態 (株式会社, 合同会社…).
Trong dịch thuật, cân nhắc các từ “mô thức, hình thái, dạng thức” để phù hợp ngành nghề.
8. Câu ví dụ
- 雇用形態は正社員・契約社員・アルバイトに分かれる。
Hình thái tuyển dụng chia thành nhân viên chính thức, hợp đồng và làm thêm.
- 家族形態が多様化している。
Hình thái gia đình đang đa dạng hóa.
- この企業の経営形態は持株会社だ。
Hình thái quản trị của doanh nghiệp này là công ty mẹ nắm cổ phần.
- 細胞の形態を顕微鏡で観察する。
Quan sát hình thái tế bào bằng kính hiển vi.
- 都市の空間形態を分析する。
Phân tích hình thái không gian đô thị.
- 学習形態は対面とオンラインを併用する。
Dạng thức học tập kết hợp trực tiếp và trực tuyến.
- 産業形態の変化が雇用に影響する。
Sự thay đổi hình thái ngành công nghiệp ảnh hưởng đến việc làm.
- 伝統芸能の伝承形態が課題になっている。
Dạng thức truyền thừa của nghệ thuật truyền thống đang là vấn đề.
- ことばの形態と機能の関係を考える。
Xem xét mối quan hệ giữa hình thái và chức năng của ngôn ngữ.
- サービス提供形態を見直す必要がある。
Cần xem xét lại dạng thức cung cấp dịch vụ.
