1. Thông tin cơ bản
- Từ: 比較（ひかく）
- Loại từ: danh từ; động từ nhóm 3 với する（比較する）
- Nghĩa khái quát: sự so sánh; hành động so sánh
- Mức độ phổ dụng: rất thường dùng trong cả văn nói và văn viết
- JLPT: khoảng N3
2. Ý nghĩa chính
比比較 dùng để chỉ việc đặt hai hay nhiều đối tượng cạnh nhau để xem điểm giống và khác. Khi đi với する thành 比較する = “so sánh”. Từ phái sinh thường gặp: 比較的 = “khá, tương đối”.
3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)
- 比較 (danh từ) vs 比べる (động từ “so sánh”): 比較する trang trọng hơn, hay dùng trong viết/kinh doanh; 比べる tự nhiên hơn trong hội thoại.
- 対比: nhấn mạnh “đối sánh, tương phản” để làm rõ khác biệt. 比較 trung tính hơn, bao gồm cả giống và khác.
- 対照: “đối chiếu” từng mục (so theo hạng mục, bảng biểu), thiên về thủ tục/kiểm chứng.
- 比較的 không còn nghĩa “so sánh” mà mang nghĩa trạng từ “khá, tương đối”.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
Cấu trúc cơ bản:
- A と B を比較する / A に対して B を比較する
- A を基準に B と比較する
- 比較的 + tính từ: “khá/tương đối …”
Ngữ cảnh: báo cáo, nghiên cứu, kinh doanh, marketing, review sản phẩm, giáo dục. Thường đi kèm: 比較表 (bảng so sánh), 比較検討 (so sánh và cân nhắc), 比較優位 (lợi thế so sánh), 価格比較 (so sánh giá).
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 比べる |
Liên quan (động từ gốc) |
so sánh |
Tự nhiên trong hội thoại; ít trang trọng hơn 比較する |
| 対比 |
Gần nghĩa |
đối sánh, tương phản |
Nhấn mạnh khác biệt rõ ràng |
| 対照 |
Liên quan |
đối chiếu |
So theo mục, kiểm chứng số liệu |
| 比較的 |
Phái sinh |
khá, tương đối |
Trạng từ chỉ mức độ, không còn nghĩa “so sánh” |
| 同等 |
Liên quan |
tương đương |
Kết quả so sánh cho thấy ngang bằng |
| 相違 |
Đối hướng |
khác biệt |
Điểm khác nhau được phát hiện sau khi so sánh |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
- 比: so sánh, đối chiếu. Bộ “比”.
- 較: hơn kém, so bì. Bộ “車” (xe) + 交 (giao), gợi ý sự đối chiếu/đổi chỗ.
- Ghép lại: 比 + 較 → hành vi đặt hai bên để so hơn kém.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Khi viết học thuật/kinh doanh, dùng 比較 đi kèm tiêu chí rõ ràng sẽ thuyết phục hơn: 価格・品質・安全性の比較. Cụm 比較検討 là thành ngữ cố định trong doanh nghiệp, nghĩa “so sánh và cân nhắc kỹ trước khi quyết định”. Tránh so sánh mơ hồ: nên chỉ ra thước đo, mẫu, và nguồn dữ liệu.
8. Câu ví dụ
- A社とB社のコストを比較した結果、A社が安かった。
Kết quả so sánh chi phí của công ty A và B cho thấy A rẻ hơn.
- 留学先を比較検討してから申し込む。
Tôi sẽ so sánh và cân nhắc điểm du học rồi mới đăng ký.
- このサイトは価格比較がしやすい。
Trang web này dễ so sánh giá.
- 前年度と比較して売上が10％伸びた。
So với năm trước, doanh thu tăng 10%.
- 性能を比較するためにベンチマークを取った。
Để so sánh hiệu năng, tôi đã chạy benchmark.
- 比較対象を明確にしないと議論が曖昧になる。
Nếu không làm rõ đối tượng so sánh, thảo luận sẽ mơ hồ.
- このモデルは比較的静かで省エネだ。
Mẫu này khá yên tĩnh và tiết kiệm năng lượng.
- 自分と他人を比較しすぎるのは良くない。
So sánh bản thân với người khác quá nhiều là không tốt.
- 国際比較のデータをレポートにまとめた。
Tôi đã tổng hợp dữ liệu so sánh quốc tế vào báo cáo.
- 利点と欠点を比較して最適解を選ぶ。
So sánh ưu và nhược điểm để chọn phương án tối ưu.
