1. Thông tin cơ bản
- Từ: 再発
- Cách đọc: さいはつ
- Từ loại: Danh từ; động từ kèm する（再発する）
- Hán tự: 再（lại, lần nữa）+ 発（phát, bộc lộ/khởi phát）
- Ngữ vực: y tế, an toàn lao động, kỹ thuật, quản trị rủi ro, báo chí
- Ghi chú: Dùng nhiều trong cụm cố định như 再発防止（phòng ngừa tái phát）
2. Ý nghĩa chính
再発 nghĩa là “tái phát”, chỉ việc một căn bệnh, sự cố, vấn đề hay lỗi đã từng xảy ra rồi lại xảy ra lần nữa. Có thể dùng cho cả hiện tượng y khoa (bệnh tái phát) lẫn sự cố xã hội/kỹ thuật (tai nạn, lỗi hệ thống tái diễn).
3. Phân biệt
- 再発 vs 再現: 再現 là “tái hiện, dựng lại”, không mang nghĩa “xảy ra lại” theo tự nhiên. 再発 nhấn mạnh sự lặp lại ngoài ý muốn.
- 再発 vs 再燃: 再燃 là “bùng phát lại” (lửa/tranh chấp/cảm xúc), sắc thái “bùng lên”. 再発 trung tính hơn.
- 再発 vs ぶり返す: ぶり返す là khẩu ngữ “tái lại, trở lại” (cảm cúm, đau…), thân mật hơn và ít trang trọng.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Cấu trúc: Nが再発する / Nの再発（N: 病気, 事故, 問題, バグ…）
- Collocation thường gặp: 再発防止（biện pháp phòng tái phát）, 再発率（tỷ lệ tái phát）, 再発リスク, 再発兆候（dấu hiệu tái phát）
- Ngữ điệu: Mang sắc thái tiêu cực/không mong muốn; hay đi với ないように（để không tái phát）.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 再燃（さいねん） |
Gần nghĩa |
Bùng phát lại |
Dùng cho tranh chấp/viêm “bùng lên” mạnh |
| ぶり返す |
Tương đương khẩu ngữ |
Tái lại, quay lại |
Thân mật, ít trang trọng hơn 再発 |
| 再発防止 |
Liên quan |
Phòng ngừa tái phát |
Cụm cố định trong quản trị rủi ro |
| 完治／根治 |
Đối nghĩa (y khoa) |
Khỏi hẳn/Trị tận gốc |
Trạng thái loại trừ khả năng tái phát |
| 収束／終息 |
Đối nghĩa (sự cố) |
Chấm dứt/lắng dịu |
Dùng cho dịch bệnh, khủng hoảng, sự cố |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
- 再: “lại, lần nữa” → ý nghĩa lặp lại.
- 発: “phát ra, khởi phát, xuất hiện”.
- Ghép nghĩa: “lại + phát sinh” → “tái phát”. Mô hình tương tự: 再発見（tái khám phá）, 再評価（tái đánh giá）.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Khi báo cáo sự cố trong công ty Nhật, người ta thường yêu cầu 再発防止策 rất cụ thể: làm rõ “nguyên nhân gốc rễ（根本原因）”, đề ra “biện pháp tạm thời（暫定対策）” và “biện pháp vĩnh viễn（恒久対策）”. Trong y khoa, chú ý phân biệt 再発 (bệnh hết rồi lại phát) với 増悪 (nặng lên) hay 遷延 (kéo dài).
8. Câu ví dụ
- 病気が再発した。
Bệnh đã tái phát.
- 事故の再発を防ぐために対策を講じた。
Chúng tôi đã áp dụng biện pháp để ngăn tái phát tai nạn.
- このバグは条件次第で再発する可能性がある。
Lỗi này có khả năng tái diễn tùy điều kiện.
- 炎症の再発を繰り返している。
Tôi bị tái phát viêm đi tái phát lại.
- 再発防止策を文書化してください。
Hãy văn bản hóa các biện pháp phòng tái phát.
- 腰痛が再発しないように姿勢に気をつける。
Tôi chú ý tư thế để tránh đau lưng tái phát.
- この疾患は再発率が高い。
Bệnh này có tỷ lệ tái phát cao.
- 再発の兆候が見られたらすぐ受診してください。
Nếu thấy dấu hiệu tái phát, hãy đi khám ngay.
- 原因を取り除かなければ再発は避けられない。
Nếu không loại bỏ nguyên nhân thì không tránh khỏi tái phát.
- 問題の再発リスクを最小化する。
Giảm thiểu rủi ro tái phát của vấn đề.
