1. Thông tin cơ bản
- Từ: 決定的
- Cách đọc: けっていてき
- Loại từ: tính từ đuôi -な; trạng từ dạng ～に
- Ý nghĩa khái quát: mang tính quyết định, then chốt, mang tính kết luận
- Ngữ vực: trung tính → trang trọng; hay dùng trong học thuật, báo chí, pháp lý, phân tích
2. Ý nghĩa chính
- Quyết định/then chốt: có sức ảnh hưởng dứt khoát đến kết quả (決定的な要因, 決定的な瞬間).
- Mang tính kết luận, không thể chối cãi: bằng chứng, dữ kiện đủ mạnh để kết luận (決定的証拠).
- Dạng trạng từ 決定的に: “một cách mang tính quyết định, dứt khoát”.
3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)
- 決定 (quyết định – danh/động từ) vs 決定的 (tính chất mang tính quyết định).
- 致命的 (chí mạng) nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng; 決定的 nhấn vào “tính then chốt cho kết quả”.
- 決定打／決め手: “đòn/quyết chiêu” mang tính quyết định (danh từ cụ thể) – khác với tính từ 決定的.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Mẫu: 決定的な＋N（決定的な証拠／違い／役割／瞬間）
- Mẫu: 〜にとって決定的だ（Đối với ~ thì là yếu tố quyết định）
- Mẫu: 決定的に＋V/Adj（決定的に不足している／違う／変える）
- Thường dùng trong báo cáo, phân tích nguyên nhân-kết quả, bình luận thể thao/chính trị.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 決定 |
Cùng gốc |
quyết định |
Danh/động từ; kết quả của quá trình quyết định. |
| 決め手 |
Gần nghĩa |
yếu tố quyết định |
Từ khẩu ngữ; danh từ cụ thể hơn. |
| 致命的 |
Liên quan |
chí mạng, chí tử |
Nhấn mạnh mức độ thiệt hại nghiêm trọng. |
| 重要 |
Tương cận |
quan trọng |
Chung chung; chưa chắc mang tính “chốt hạ”. |
| 曖昧 |
Đối nghĩa |
mơ hồ |
Thiếu tính rõ ràng/kết luận. |
| 決定的でない |
Đối nghĩa mô tả |
không mang tính quyết định |
Dạng phủ định trực tiếp. |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
決（ケツ・きめる）: “quyết định”; bộ 氵 + 夬 (quyết).
定（テイ・さだめる）: “định, cố định”; bộ 宀 (miên) gợi mái nhà → ổn định.
的（テキ・まと）: “mang tính ~; đích, mục tiêu”; hậu tố biến danh từ thành tính từ.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Khi cân nhắc dùng 重要 hay 決定的, hãy tự hỏi: “Nếu thiếu yếu tố này, kết quả có thay đổi hẳn không?”.
Nếu câu trả lời là “Có”, đó thường là 決定的. Kết hợp điển hình: 決定的証拠・決定的瞬間・決定的影響.
8. Câu ví dụ
- 彼の証言は決定的な証拠になった。
Lời khai của anh ấy trở thành bằng chứng mang tính quyết định.
- そのミスは敗因として決定的だった。
Sai lầm đó là yếu tố then chốt dẫn đến thất bại.
- この発見は研究の方向性を決定的に変えた。
Phát hiện này đã thay đổi hướng nghiên cứu một cách quyết định.
- データが決定的に不足している。
Dữ liệu thiếu một cách mang tính quyết định.
- 彼女の一言が交渉を決定的に動かした。
Một câu nói của cô ấy đã xoay chuyển cuộc đàm phán một cách then chốt.
- 我々にとって決定的なチャンスを逃した。
Chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội mang tính quyết định.
- 両者の違いは決定的だ。
Sự khác biệt giữa hai bên là mang tính quyết định.
- 証拠はあるが決定的ではない。
Có bằng chứng nhưng chưa mang tính kết luận.
- この技術は市場優位を決定的にする可能性がある。
Công nghệ này có thể quyết định ưu thế trên thị trường.
- 最後のゴールが勝敗を決定的にした。
Bàn thắng cuối cùng đã định đoạt thắng bại.
