1. Thông tin cơ bản
- Từ: 学
- Cách đọc: がく
- Loại từ: Danh từ Hán Nhật; hậu tố tạo danh từ chỉ ngành học (-学)
- Chủ yếu dùng trong: Từ ghép học thuật (経済学, 物理学…), văn phong trang trọng
- Dạng liên quan: 学ぶ（まなぶ・động từ “học”）, 学び（sự học）
2. Ý nghĩa chính
- Học vấn, tri thức, sự học (nghĩa danh từ trang trọng/khẩu ngữ cổ).
- Hậu tố -学: chỉ “ngành học / học thuyết” như 経済学 (kinh tế học), 心理学 (tâm lý học), 言語学 (ngôn ngữ học).
3. Phân biệt
- 学 (danh từ/hậu tố) vs 学ぶ (động từ “học”): một là khái niệm/nhánh học, một là hành động.
- 学 vs 学問: 学問 nhấn mạnh “học thuật” mang tính hệ thống, nghiên cứu.
- 学 vs 額（がく）: đồng âm khác nghĩa; 額 là “khoản tiền/số lượng” hoặc “khung tranh”.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Làm hậu tố -学 sau danh từ chỉ lĩnh vực: 文学, 生物学, 哲学.
- Dùng đơn độc (văn phong cổ/trang trọng): 彼は学がある。/ 学を修める。
- Trong tên đơn vị học thuật: 学部, 学科, 学会.
- Lưu ý: Trong hội thoại hiện đại, nghĩa “tri thức” thường nói bằng 学問・知識; còn -学 thì rất phổ biến.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 学問 |
Gần nghĩa |
Học thuật |
Trang trọng, hệ thống nghiên cứu |
| 学術 |
Gần nghĩa |
Hàn lâm, học thuật |
Thường trong văn bản công thuật |
| 知識 |
Liên quan |
Tri thức, kiến thức |
Phổ biến hơn trong hội thoại |
| 〜学 |
Hậu tố |
… học / … học thuyết |
Tạo tên ngành học |
| 無学 |
Đối nghĩa |
Vô học |
Sắc thái phê phán |
| 額（がく） |
Đồng âm khác nghĩa |
Số tiền; khung |
Khác kanji, khác nghĩa |
| 教養 |
Liên quan |
Giáo dưỡng, vốn văn hóa |
Trọng rộng – chiều sâu văn hóa |
6. Bộ phận & cấu tạo từ
Kanji 学 có nguồn gốc từ dạng cổ 學, hình tượng “đứa trẻ học dưới mái nhà” – biểu trưng cho việc học tập. Trong hiện đại, 学 thường làm bộ phận tạo từ ghép chỉ ngành học.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Khi gặp đuôi -学, bạn có thể suy ra nghĩa “ngành học về …”. Một mẹo: nếu danh từ gốc chỉ một lĩnh vực tri thức (経済, 言語, 心理), thêm 学 sẽ thành tên ngành học; nếu là kỹ năng thực hành (料理, 運転) thì đuôi -学 thường không dùng theo nghĩa hàn lâm.
8. Câu ví dụ
- 彼は東洋の学に通じている。
Anh ấy am hiểu học vấn phương Đông.
- 私は経済学を専攻しています。
Tôi chuyên ngành kinh tế học.
- 言語学ではデータの扱いが重要だ。
Trong ngôn ngữ học, xử lý dữ liệu rất quan trọng.
- 彼女は学が深いと評判だ。
Cô ấy được khen là học vấn uyên thâm.
- 基礎医学と臨床医学は性質が異なる。
Y học cơ sở và y học lâm sàng có tính chất khác nhau.
- 独学で多くの学を身につけた。
Tôi tự học và tích lũy nhiều tri thức.
- 心理学の実験に参加した。
Tôi tham gia thí nghiệm tâm lý học.
- 哲学は問いを立て直す営みでもある。
Triết học cũng là hoạt động đặt lại câu hỏi.
- 彼は学を修めて帰国した。
Anh ấy hoàn tất việc học rồi về nước.
- データ科学の基礎を学び始めた。
Tôi bắt đầu học nền tảng khoa học dữ liệu.
