1. Thông tin cơ bản
- Từ: 塀
- Cách đọc: へい
- Loại từ: Danh từ
- Nghĩa khái quát: tường rào, tường bao (thường là tường đặc, bao quanh khu đất/nhà)
- Sắc thái: mang tính vật lý, dùng cho công trình bao quanh; cũng có sắc thái ẩn dụ “ngăn cách”
- Ví dụ ngắn: 校庭の塀（tường bao sân trường）, コンクリートの塀（tường bê tông）
2. Ý nghĩa chính
- Tường rào, tường bao bên ngoài, thường xây bằng đất, gạch, đá, bê tông, dùng để bao quanh khuôn viên nhà, chùa, trường học, cơ sở…
- Nghĩa bóng/ẩn dụ: “bên trong tường rào” (塀の中) chỉ nhà tù; “qua tường” (塀越しに) gợi cảm giác bị ngăn cách.
3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)
- 壁（かべ）: “tường” nói chung của một công trình (tường nhà trong/ngoài). 塀 thiên về “tường bao” của khu đất, không phải bức tường cấu thành ngôi nhà.
- 垣根（かきね）: hàng rào cây, rào sống, nhìn xuyên qua được. 塀 là tường đặc, không xuyên qua.
- 柵（さく）: hàng rào bằng gỗ/kim loại dạng song, thường thấy ở công trường, sở thú. Tính “mở” nhiều hơn 塀.
- フェンス: hàng rào (mượn tiếng Anh), thường là dạng lưới/kim loại; khác với tường đặc của 塀.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Mẫu thường gặp: Nの塀（学校の塀）, 塀に沿って歩く, 塀越しに声をかける, 塀で囲む/塀に囲まれる, 塀をめぐらす.
- Thành ngữ: 塀の中（nhà tù, mang nghĩa bóng “trong trại giam”）.
- Ngữ cảnh: miêu tả cảnh quan đô thị, bất động sản, an ninh, hoặc văn chương khi muốn nhấn mạnh ranh giới/ngăn cách.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 壁 |
Gần nghĩa |
Tường (cấu phần của nhà) |
Dùng cho bức tường của tòa nhà; không phải tường bao quanh khu đất. |
| 垣根 |
Gần nghĩa |
Hàng rào cây |
Rào bằng cây/bụi; có thể nhìn xuyên qua. |
| 柵 |
Gần nghĩa |
Hàng rào (song, gỗ, kim loại) |
Tính “mở”, không đặc như 塀. |
| 塀の中 |
Thành ngữ |
Trong tù |
Nghĩa bóng; văn phong khẩu ngữ cũng dùng. |
| 門 |
Liên quan |
Cổng |
Phần mở của khuôn viên, tương phản với tường bao. |
| 開放的（な）空間 |
Đối nghĩa (khái niệm) |
Không gian mở |
Đối lập về ý niệm với sự “bao bọc/khép kín”. |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
Kanji: 塀
- Bộ thủ: 土（つち） “đất” ở bên trái → gợi tường đất cổ xưa (土塀).
- Phần phải: 幷（biến thể của 並）dùng làm hình thanh/ý hình, góp phần tạo âm đọc へい.
- Từ ghép thường gặp: 土塀（どべい, tường đất）, 石塀（いしべい, tường đá）, コンクリート塀.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Trong văn hóa Nhật, ranh giới giữa “không gian riêng” và “không gian công cộng” thường được thể hiện vật lý bằng 塀. Kiểu tường, chiều cao, vật liệu cũng phản ánh lịch sử và thẩm mỹ địa phương: chùa miếu có 石塀/土塀 cổ kính; nhà ở hiện đại ưa chuộng tường thấp phối hợp hàng rào để giảm cảm giác “đóng kín”.
8. Câu ví dụ
- 家の塀を低くして、街との一体感を出した。
Hạ thấp tường bao của nhà để tạo cảm giác hòa cùng khu phố.
- 古いお寺は土塀で囲まれている。
Ngôi chùa cổ được bao quanh bởi tường đất.
- 子どもたちの声が塀越しに聞こえる。
Nghe tiếng bọn trẻ vọng qua tường.
- 学校の塀に沿って桜が植えられている。
Dọc theo tường bao của trường có trồng cây anh đào.
- 彼は夜のうちに塀をよじ登って中に入った。
Anh ta leo qua tường lúc đêm để vào bên trong.
- 工事現場の仮塀が取り払われた。
Tường tạm của công trường đã được dỡ bỏ.
- この住宅は高い塀で外から見えない。
Căn nhà này có tường cao nên không nhìn thấy từ bên ngoài.
- 二つの家の間に新しい塀を作ることにした。
Quyết định xây bức tường mới giữa hai ngôi nhà.
- 彼は今、比喩的に言えば塀の中にいる。
Anh ấy, nói một cách ẩn dụ, đang “ở trong tù”.
- 台風で塀の一部が崩れてしまった。
Một phần bức tường bị sập do bão.
