1. Thông tin cơ bản
- Từ: 列車
- Cách đọc: れっしゃ
- Từ loại: Danh từ
- JLPT: N3
- Ngữ vực: Trung tính; thường dùng trong thông báo, lịch tàu, báo chí
- On-yomi: レツ（列）, シャ（車）
- Ví dụ kết hợp: 普通列車, 急行列車, 特急列車, 夜行列車, 列車遅延, 列車本数, 列車に乗る/降りる/乗り換える
2. Ý nghĩa chính
- Danh từ chỉ **đoàn tàu** (phương tiện chạy trên đường sắt). So với 電車 (tàu điện), **列車** mang sắc thái **khái quát và trang trọng** hơn, dùng trong thông báo, lịch trình, tin tức.
3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)
- 列車: cách gọi chung, mang sắc thái chính thống (thông báo nhà ga, báo chí).
- 電車: cách nói đời thường, nhất là tàu đô thị chạy điện.
- 汽車: “tàu hơi nước”; sắc thái cổ/hoài cổ, ít dùng hiện nay.
- 新幹線: tuyến tàu cao tốc riêng; cũng là một loại 列車 nhưng là danh xưng đặc thù.
- 車両／編成: “toa tàu”/“đoàn tàu theo tổ hợp toa”; là bộ phận/đơn vị cấu thành của 列車.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Câu cơ bản: **列車に乗る／降りる／乗り換える／遅れる**.
- Trong thông báo: “この列車は東京行きです。” / “列車の遅延が発生しています。”
- Phân loại dịch vụ: 普通（dừng mọi trạm）, 快速, 急行, 特急, 夜行列車.
- Lượng hóa: 1本の列車（một chuyến）、10両編成の列車（đoàn tàu 10 toa）.
- Lưu ý: Trong hội thoại thường ngày, người Nhật hay nói “電車”; “列車” nghe trang trọng hơn.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 列車 |
Trung tâm |
Đoàn tàu |
Dùng trong thông báo, văn bản chính thức |
| 電車 |
Gần nghĩa |
Tàu điện |
Thân mật, đời thường; trong đô thị |
| 汽車 |
Liên quan (lịch sử) |
Tàu hơi nước |
Sắc thái cổ, văn học, du lịch hoài niệm |
| 新幹線 |
Loại cụ thể |
Tàu cao tốc |
Danh xưng riêng cho mạng Shinkansen |
| 車両 |
Bộ phận |
Toa tàu |
Đơn vị cấu thành của đoàn tàu |
| バス |
Đối chiếu phương tiện |
Xe buýt |
Không phải đối nghĩa, mà là phương tiện khác |
| 徒歩 |
Đối chiếu cách đi |
Đi bộ |
Khác hẳn về phương thức di chuyển |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
- Kanji: 列 + 車
- 列: Bộ thủ 刂 (đao); thành phần 歹 + 刂; nghĩa “xếp hàng, dãy”. On: レツ
- 車: Bộ thủ 車 (xa); nghĩa “xe, bánh xe”. On: シャ
- Ghép nghĩa: “xe xếp thành hàng” → đoàn tàu nối nhiều toa
7. Bình luận mở rộng (AI)
Trong hệ thống đường sắt Nhật, từ **列車** giúp người học nhận diện sắc thái “chính thống, vận hành”. Khi nghe thông báo ở ga, hãy chú ý các từ loại dịch vụ (普通・快速・特急) đi kèm **列車**, vì chúng quyết định số điểm dừng và thời gian di chuyển.
8. Câu ví dụ
- この列車は大阪行きです。
Đoàn tàu này đi hướng Osaka.
- 人身事故の影響で列車が遅れている。
Do tai nạn liên quan đến người nên tàu đang chậm.
- 終電の列車に間に合わなかった。
Tôi đã lỡ chuyến tàu cuối.
- 10両編成の列車が入線します。
Một đoàn tàu 10 toa đang vào ga.
- この駅で列車を乗り換えてください。
Hãy chuyển tàu ở ga này.
- 夜行列車で北海道へ向かった。
Tôi đi Hokkaido bằng tàu đêm.
- 大雪のため多くの列車が運休となった。
Vì tuyết lớn, nhiều đoàn tàu ngừng chạy.
- 次の列車まで20分あります。
Còn 20 phút nữa mới có chuyến tàu kế tiếp.
- この列車は快速ですが、次は主要駅に停まります。
Đây là tàu nhanh, trạm kế tiếp sẽ dừng ở ga chính.
- 新型の列車は静かで乗り心地が良い。
Đoàn tàu mẫu mới chạy êm và ngồi thoải mái.
