冗談 [Nhũng Đàm]

1. Thông tin cơ bản

• Từ: 冗談
• Cách đọc: じょうだん
• Loại từ: danh từ
• Kanji: 冗（rườm rà, dư）＋ 談（nói chuyện）
• Độ phổ biến: Rất phổ biến trong giao tiếp hằng ngày
• Sắc thái: Từ trung tính; có thể vui vẻ, bông đùa; đôi khi dễ gây hiểu lầm nếu bối cảnh không phù hợp

2. Ý nghĩa chính

- Lời nói đùa, chuyện đùa. Cụm thường gặp: 冗談を言う (nói đùa), 冗談抜きで (không đùa đâu), 冗談が通じない (không hiểu đùa).

3. Phân biệt

• 冗談: nói đùa chung chung, có thể vô hại.
• ジョーク: vay mượn tiếng Anh, sắc thái “mẩu chuyện cười”.
• 皮肉: mỉa mai, châm biếm; có thể gây khó chịu.
• からかい: trêu ghẹo ai đó; có thể thiếu lịch sự.
• Đối lập: 本気／本音／真面目な話 (nói nghiêm túc/thật lòng).

4. Cách dùng & ngữ cảnh

• 冗談を言う／冗談を飛ばす: buột miệng đùa.
• 冗談が通じる／通じない: hiểu/không hiểu ý đùa.
• 冗談抜きで／冗談はさておき: bỏ đùa qua một bên, nói nghiêm túc.
• 冗談半分に: nửa đùa nửa thật.
• Trong công việc trang trọng, hạn chế冗談 quá đà để tránh hiểu lầm.

5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa

6. Bộ phận & cấu tạo từ (Kanji)

冗: rườm rà, dư; 談: lời nói/chuyện trò. Gốc nghĩa “lời nói dư thừa/không nghiêm túc”, sau thành “nói đùa”.

7. Bình luận mở rộng (AI)

Người Nhật rất chú ý bối cảnh và “không khí” khi nói 冗談. Ở nơi làm việc, nếu “冗談が通じない” với đối phương, nên lập tức quay về cụm 冗談抜きで hoặc 冗談はさておき để chuyển sang chế độ nghiêm túc.

8. Câu ví dụ

• 彼はいつも冗談を言って場を和ませる。
  Anh ấy luôn nói đùa để làm dịu bầu không khí.
• 冗談はさておき、次の議題に移りましょう。
  Bỏ đùa sang một bên, chuyển sang nghị mục tiếp theo nhé.
• 冗談が通じない相手には気をつけたほうがいい。
  Nên cẩn thận với người không hiểu đùa.
• 冗談抜きで、今回は本当に危ない。
  Không đùa đâu, lần này thật sự nguy hiểm.
• それ、ただの冗談だよ。気にしないで。
  Đó chỉ là câu đùa thôi. Đừng để tâm.
• 彼女は冗談半分に告白したが、少し本気でもあった。
  Cô ấy nửa đùa nửa thật thú nhận, nhưng cũng có chút nghiêm túc.
• 子どもにきつい冗談は控えたほうがいい。
  Nên hạn chế những câu đùa gắt với trẻ em.
• 上司の冗談にみんな苦笑いした。
  Mọi người cười gượng trước câu đùa của sếp.
• 彼の冗談はいつもタイミングがいい。
  Câu đùa của anh ấy luôn đúng thời điểm.
• それは冗談でも言ってはいけない。
  Dù là đùa cũng không nên nói như thế.