1. Thông tin cơ bản
- Từ: 資本
- Cách đọc: しほん
- Loại từ: Danh từ
- Lĩnh vực: Kinh tế, kinh doanh; cũng dùng bóng nghĩa trong đời sống
- Cụm thường gặp: 自己資本, 資本構成, 資本市場, 資本主義, 資本提携, 人的資本
2. Ý nghĩa chính
- Nghĩa 1: Vốn (tiền hoặc tài sản làm gốc để kinh doanh), ví dụ: 自己資本 (vốn chủ sở hữu), 外部資本 (vốn bên ngoài).
- Nghĩa 2: Nguồn lực cốt lõi để tạo ra giá trị (dùng mở rộng), ví dụ: 人的資本 (vốn nhân lực), 知的資本 (vốn tri thức).
- Nghĩa 3: Là thành tố trong các thuật ngữ học thuật như 資本主義 (chủ nghĩa tư bản).
3. Phân biệt
- 資本 vs 資金: 資金 là “tiền vốn” cụ thể cho một mục đích/chuyển động dòng tiền; 資本 là “vốn” theo nghĩa cấu trúc/nguồn lực nền tảng.
- 資本 vs 資産: 資産 là “tài sản” (toàn bộ), còn 資本 là phần vốn (đặc biệt vốn chủ sở hữu) trong cấu trúc tài chính.
- 資本 vs 資本金: 資本金 là “vốn điều lệ/đăng ký” tại thời điểm thành lập; 資本 rộng hơn, gồm cả phần tích lũy sau này.
- 自己資本 (equity) vs 他人資本 (debt): phân biệt vốn chủ sở hữu và vốn vay.
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Dùng trong văn bản kinh tế, báo cáo tài chính, tin tức kinh doanh. Khi nói bóng nghĩa, hay gặp trong khẩu ngữ: 「体力が資本だ」(sức khỏe là vốn).
- Kết hợp phổ biến: 資本を投下する (đầu tư vốn), 資本を増強する (tăng cường vốn), 資本構成を最適化する (tối ưu cấu trúc vốn), 人的資本を育成する (bồi dưỡng vốn nhân lực).
- Trang trọng, học thuật; khi dùng ẩn dụ cần ngữ cảnh rõ để tránh hiểu nhầm với “tiền vốn”.
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 資金 |
Liên quan (gần nghĩa) |
Tiền vốn, quỹ |
Nhấn dòng tiền dùng cho mục đích cụ thể |
| 資産 |
Liên quan |
Tài sản |
Phạm vi rộng hơn vốn |
| 自己資本 |
Thành phần |
Vốn chủ sở hữu |
Một loại của 資本 |
| 資本金 |
Biến thể chuyên biệt |
Vốn điều lệ |
Giá trị đăng ký khi thành lập |
| 他人資本 |
Đối lập cấu trúc |
Vốn vay |
Phần nợ trong cấu trúc vốn |
| 資本主義 |
Từ phái sinh |
Chủ nghĩa tư bản |
Khái niệm hệ thống kinh tế |
| 出資 |
Liên quan hành động |
Góp vốn |
Hành vi tạo nên 資本 |
| 借入金 |
Đối nghĩa thực tế |
Khoản vay |
Không phải vốn chủ |
6. Bộ phận & cấu tạo từ
- 資: “tư” (tài nguyên, tư liệu).
- 本: “bản” (gốc, cốt lõi).
- Hợp nghĩa: “nguồn lực gốc/cốt lõi để sinh lợi” → vốn.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Trong tài chính doanh nghiệp, khi bàn về an toàn vốn, cụm từ thường thấy là 自己資本比率 (tỷ lệ vốn chủ). Còn trong quản trị hiện đại, “vốn” không chỉ là tiền: 人的資本 và 社会的資本 (vốn xã hội) ngày càng được coi trọng. Khi dịch sang tiếng Việt, tùy ngữ cảnh, bạn có thể linh hoạt giữa “vốn”, “nguồn lực”, hoặc “vốn chủ sở hữu”.
8. Câu ví dụ
- 新規事業に資本を投下する。
Đổ vốn vào dự án kinh doanh mới.
- 自己資本比率を改善する必要がある。
Cần cải thiện tỷ lệ vốn chủ sở hữu.
- 海外資本との提携を検討している。
Đang cân nhắc hợp tác với vốn nước ngoài.
- 彼は体力が資本の仕事をしている。
Anh ấy làm công việc mà sức khỏe là vốn liếng.
- 資本構成の最適化が収益性に影響する。
Tối ưu cấu trúc vốn ảnh hưởng đến khả năng sinh lợi.
- この国は資本市場が未発達だ。
Thị trường vốn của quốc gia này chưa phát triển.
- 人的資本への投資は長期的に効く。
Đầu tư vào vốn nhân lực phát huy hiệu quả dài hạn.
- 親会社から追加資本を受け入れた。
Đã nhận thêm vốn từ công ty mẹ.
- 資本主義の歴史を学ぶ。
Học về lịch sử của chủ nghĩa tư bản.
- 新会社の資本は一億円だ。
Vốn của công ty mới là 100 triệu yên.
