1. Thông tin cơ bản
- Từ: 保険
- Cách đọc: ほけん
- Loại từ: Danh từ
- Nghĩa khái quát: bảo hiểm; cơ chế góp phí để bồi thường rủi ro.
2. Ý nghĩa chính
1) Bảo hiểm (tài chính): Sản phẩm/dịch vụ phân tán rủi ro: 生命保険, 医療保険, 自動車保険, 火災保険, 損害保険.
2) Văn bản/đối tượng: 保険証 (thẻ bảo hiểm), 保険金 (tiền bồi thường), 保険料 (phí).
3) Nghĩa mở rộng (ẩn dụ): “phương án dự phòng” → 保険で〜しておく (làm để phòng hờ).
3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)
- 保険 vs 保健: 保健（ほけん） = bảo健 (chăm sóc sức khỏe cộng đồng); 保険（ほけん） = bảo hiểm (tài chính rủi ro).
- 保障 vs 保証 vs 補償: 保障 (bảo đảm quyền lợi, an ninh); 保証 (bảo chứng/cam kết chất lượng); 補償 (bồi thường thiệt hại). 保険 liên quan đến 補償 bằng hợp đồng.
- 加入 vs 申請 vs 更新: 保険に加入する (tham gia), 保険を申請する (nộp hồ sơ, thường là đòi tiền), 保険を更新する (gia hạn).
4. Cách dùng & ngữ cảnh
- Hành động: 保険に入る／加入する (tham gia), 保険をかける (mua/đặt bảo hiểm), 保険を更新する (gia hạn), 保険金を請求する (yêu cầu bồi thường).
- Phạm vi chi trả: 保険がきく (được bảo hiểm chi trả; y tế), 保険適用外 (ngoài phạm vi bảo hiểm).
- Ẩn dụ: 念のための保険としてコピーを取る (làm bản sao để phòng hờ).
- Hệ thống Nhật: 国民健康保険 (bảo hiểm y tế quốc dân), 社会保険 (bảo hiểm xã hội), 雇用保険 (bảo hiểm thất nghiệp).
5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa
| Từ |
Loại liên hệ |
Nghĩa tiếng Việt |
Ghi chú dùng |
| 医療保険 |
Liên quan |
Bảo hiểm y tế |
Chi trả chi phí khám chữa bệnh. |
| 生命保険 |
Liên quan |
Bảo hiểm nhân thọ |
Chi trả khi tử vong/đáo hạn. |
| 損害保険 |
Liên quan |
Bảo hiểm phi nhân thọ |
Tài sản, tai nạn, cháy nổ… |
| 保険料 |
Liên quan |
Phí bảo hiểm |
Số tiền đóng định kỳ. |
| 保険金 |
Liên quan |
Tiền bồi thường |
Khoản chi trả khi phát sinh sự cố. |
| 保障 |
Gần nghĩa |
Bảo đảm (quyền lợi) |
Trong hợp đồng bảo hiểm thường nêu “mức保障”. |
| 無保険 |
Đối nghĩa |
Không có bảo hiểm |
Tình trạng chưa tham gia bảo hiểm. |
| 保健 |
Phân biệt |
Bảo健 |
Chăm sóc sức khỏe, không phải tài chính. |
6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)
Kanji: 保（bảo: giữ, bảo vệ）+ 険（hiểm: nguy hiểm, rủi ro）.
Âm On: 保（ホ）, 険（ケン）; Âm Kun: 保つ（たもつ）, 険しい（けわしい）. Hợp nghĩa: “bảo vệ trước hiểm nguy” → cơ chế bảo hiểm.
Từ ghép: 保険証, 保険料, 保険金, 医療保険, 生命保険, 自動車保険.
7. Bình luận mở rộng (AI)
Khi giao tiếp, để hỏi phạm vi chi trả có thể nói: これは保険でカバーされますか／保険は使えますか. Trong văn bản, phân biệt rõ “適用範囲・免責・自己負担” để tránh hiểu lầm. Trong tiếng Nhật đời thường, 保険で〜しておく là cách nói “phòng hờ” rất tự nhiên.
8. Câu ví dụ
- 旅行保険に加入しておいたほうが安心だ。
Nên tham gia bảo hiểm du lịch cho yên tâm.
- 自動車保険を更新する手続きをした。
Tôi đã làm thủ tục gia hạn bảo hiểm ô tô.
- この治療は保険がききますか。
Điều trị này có được bảo hiểm chi trả không?
- 会社が保険料の一部を負担してくれる。
Công ty hỗ trợ một phần phí bảo hiểm.
- 念のための保険としてデータを二重に保存した。
Tôi lưu dữ liệu thành hai bản để phòng hờ.
- 火災保険に入っていたので、被害は保険金で補われた。
Vì có bảo hiểm hỏa hoạn nên thiệt hại được bồi thường bằng tiền bảo hiểm.
- 国民健康保険に切り替えた。
Tôi đã chuyển sang bảo hiểm y tế quốc dân.
- 保険証を忘れてしまい、全額自費になった。
Tôi quên thẻ bảo hiểm nên phải tự trả toàn bộ chi phí.
- 留学前に海外保険のプランを比較した。
Trước khi du học tôi đã so sánh các gói bảo hiểm quốc tế.
- 無保険状態は万一のときに大きなリスクだ。
Tình trạng không có bảo hiểm là rủi ro lớn khi có sự cố.
