腎臓 [Thận Tạng]

1. Thông tin cơ bản

• Từ: 腎臓
• Cách đọc: じんぞう
• Loại từ: Danh từ
• Hán Việt: thận tạng
• Lĩnh vực: Y học, sinh học, sức khỏe
• Nghĩa khái quát: Cơ quan “thận”, thuộc nhóm nội tạng, có chức năng lọc máu, bài tiết nước tiểu và điều hòa cân bằng dịch – điện giải.
• Các kết hợp thường gặp: 腎臓病, 腎不全, 腎機能, 腎移植, 腎臓内科, 人工透析, 腎結石, 片方の腎臓

2. Ý nghĩa chính

腎臓 là “thận” – một trong các cơ quan nội tạng quan trọng, thường dùng trong ngữ cảnh y khoa. Dùng để chỉ bản thân cơ quan, tình trạng bệnh lý liên quan, hoặc chức năng sinh lý của thận.

3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)

• 腎 vs 腎臓: 腎 là chữ Hán chỉ “thận” nói chung (thường thấy trong thuật ngữ), còn 腎臓 là từ đầy đủ, trung tính, dùng trong y học lâm sàng và đời thường khi nói về cơ quan thận.
• 内臓 (nội tạng) là phạm trù rộng; 腎臓 là một trong các 内臓 (bên cạnh 肝臓, 心臓, 胃…).
• 腎臓内科 (khoa thận, thận học) vs 泌尿器科 (tiết niệu): Thận học thiên về chức năng thận và bệnh lý nội khoa; Tiết niệu bao quát hệ tiết niệu nói chung, bao gồm phẫu thuật.

4. Cách dùng & ngữ cảnh

• Miêu tả chức năng/tình trạng: 腎臓の機能が低下する, 腎臓に負担がかかる.
• Chẩn đoán/điều trị: 腎臓の検査を受ける, 腎臓移植を受ける, 人工透析が必要だ.
• Bệnh danh: 腎臓病, 急性腎不全, 慢性腎不全, 腎結石.
• Định lượng/mô tả: 片方の腎臓, 生体腎移植, ドナーの腎臓.
• Văn viết học thuật, tài liệu bệnh viện, truyền thông sức khỏe công cộng; ít dùng trong khẩu ngữ đời thường trừ khi nói chuyện y tế.

5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa

6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)

• 腎: bộ 月 (nhục) gợi phần thịt/cơ quan + phần âm 甚; nghĩa là “thận”.
• 臓: biến thể của 蔵 với bộ 月 (nhục) chỉ nội tạng; nghĩa là “tạng”.
• Ghép nghĩa: 腎 (thận) + 臓 (tạng) → cơ quan thận trong hệ nội tạng.

7. Bình luận mở rộng (AI)

Khi đọc tài liệu y học, bạn sẽ gặp nhiều tổ hợp với 腎: như 腎機能 (chức năng thận), 腎毒性 (độc tính trên thận) trong dược lý. Lưu ý sự khác biệt giữa điều trị thay thế thận (透析) và phục hồi chức năng tự nhiên của thận; cách diễn đạt tiếng Nhật phản ánh rõ: 透析導入, 透析離脱. Trong giao tiếp, nói đơn giản “腎臓が悪い” có thể bao hàm nhiều bệnh cảnh, cần ngữ cảnh để hiểu đúng.

8. Câu ví dụ

• 彼は腎臓の検査を受けた。
  Anh ấy đã đi kiểm tra thận.
• 高血圧は腎臓に負担をかけることがある。
  Tăng huyết áp đôi khi gây gánh nặng lên thận.
• 腎臓の機能が低下して、透析が必要になった。
  Chức năng thận suy giảm nên phải chạy thận.
• 彼女は兄の腎臓を提供してもらい、移植手術を受けた。
  Cô ấy nhận thận từ anh trai và đã trải qua ca ghép.
• 定期的に腎臓の超音波検査を受けている。
  Tôi định kỳ siêu âm thận.
• 脱水は腎臓に悪影響を与える。
  Mất nước gây ảnh hưởng xấu đến thận.
• 医師は腎臓病の早期発見が重要だと強調した。
  Bác sĩ nhấn mạnh việc phát hiện sớm bệnh thận là quan trọng.
• 片方の腎臓だけでも日常生活は可能だ。
  Chỉ với một quả thận vẫn có thể sinh hoạt bình thường.
• 薬の腎臓毒性について注意書きがある。
  Có ghi chú về độc tính trên thận của thuốc.
• 食塩の摂り過ぎは腎臓と心臓に負担をかける。
  Ăn quá nhiều muối gây gánh nặng cho thận và tim.