債 [Trái]

1. Thông tin cơ bản

• Từ: 債 | Cách đọc: さい
• Loại từ: danh từ (thuật ngữ pháp lý-tài chính); hình vị Hán Nhật thường dùng trong từ ghép
• Nghĩa khái quát: khế ước trái quyền, nghĩa vụ tài sản; khoản nợ/đòi hỏi pháp lý
• Trình độ JLPT (ước lượng): N1
• Độ phổ biến: hiếm trong đời sống thường ngày, thường thấy trong văn bản pháp luật, tài chính
• Kanji: 債（サイ）= 亻 (người) + 責 (trách) → “trách nhiệm tài sản gắn với người”

2. Ý nghĩa chính

• Trái (債): quan hệ pháp lý trong đó một bên (chủ nợ) có quyền yêu cầu, bên kia (con nợ) có nghĩa vụ thực hiện (trả tiền, giao vật, làm/không làm việc gì).
• Trong tài chính, làm thành tố của các từ về trái phiếu/công trái: 国債 (trái phiếu chính phủ), 公債 (công trái), 社債 (trái phiếu doanh nghiệp).

3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)

• 債権（さいけん）: “quyền đòi nợ/credit” (quyền phía chủ nợ). 債務（さいむ）: “nghĩa vụ nợ/debt obligation” (nghĩa vụ phía con nợ). 債 bao hàm quan hệ trái–chủ nợ và con nợ.
• 負債: khoản nợ phải trả (kế toán). 借金: nợ (cách nói đời thường). 債 là thuật ngữ pháp lý trang trọng.
• 債券（さいけん） khác với 債権（さいけん） (đồng âm): 債券 = trái phiếu; 債権 = quyền đòi nợ.
• Phân biệt chữ: 債 (người + trách) khác 罪（つみ, tội）— dễ nhầm hình dạng.

4. Cách dùng & ngữ cảnh

• Thường xuất hiện trong văn bản pháp lý: 債の履行 (thực hiện trái), 債の消滅時効 (thời hiệu tiêu diệt trái), 連帯債 (trái liên đới), 分割債 (trái chia phần).
• Làm hậu tố trong cụm chuyên môn: 損害賠償債, 目的物引渡し債…
• Trong tài chính công: 国債／公債／社債… (ở đây “債” nằm trong từ ghép chỉ trái phiếu).

5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa

6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)

• 債: 亻 (người) + 責 (trách, gánh trách nhiệm) → ý niệm “trách nhiệm tài sản gắn với người”.
• Âm On: サイ; hiếm khi có âm Kun trong tiếng Nhật hiện đại.

7. Bình luận mở rộng (AI)

Khi đọc luật dân sự Nhật, hãy xác định rõ “bên nào” đang được nói tới: 債権者 (chủ nợ) hay 債務者 (con nợ). Từ 債 thường đứng trong cụm danh ngữ pháp lý; trong giao tiếp đời thường, người Nhật sẽ dùng 借金/借りる/返す thay vì nói 債の履行.

8. Câu ví dụ

• 本件債の弁済期は来月末である。
  Kỳ hạn thanh toán của trái này là cuối tháng sau.
• 契約に基づく債が成立した。
  Một trái theo hợp đồng đã phát sinh.
• 彼はその債の履行を拒んだ。
  Anh ta từ chối thực hiện trái đó.
• 債の消滅時効は何年ですか。
  Thời hiệu tiêu diệt của trái là bao nhiêu năm?
• 連帯債と分割債の違いを説明してください。
  Hãy giải thích khác nhau giữa trái liên đới và trái chia phần.
• 不法行為により損害賠償債が発生した。
  Do hành vi trái pháp luật nên phát sinh trái bồi thường thiệt hại.
• 債の譲渡は相手方の承諾を要しない。
  Việc chuyển nhượng trái không cần sự chấp thuận của bên kia.
• 当事者は債の内容を文書で確認した。
  Các bên đã xác nhận nội dung của trái bằng văn bản.
• 目的物引渡し債の履行が遅滞している。
  Việc thực hiện trái giao vật đang chậm trễ.
• 法改正により新たな種類の債が規定された。
  Theo sửa đổi luật đã quy định loại trái mới.