一元 [Nhất Nguyên]

1. Thông tin cơ bản

• Từ: 一元
• Cách đọc: いちげん
• Loại từ: Danh từ (học thuật/quản trị); thường dùng trong từ ghép
• Nghĩa khái quát: “Nhất nguyên, đơn nguyên; một mối” – chỉ sự đơn nhất về nguồn gốc/quan điểm; hoặc quản trị tập trung
• Từ ghép thường gặp: 一元化, 一元管理, 一元的, 一元論, 一元方程式

2. Ý nghĩa chính

• Triết học: 一元（論） – chủ trương mọi sự xuất phát từ một nguyên lý/cội nguồn duy nhất (nhất nguyên luận).
• Quản trị/vận hành: 一元的に扱う/管理する – quản lý tập trung, thống nhất một mối.
• Toán học: 一元方程式 – phương trình một ẩn; 一元回帰 – hồi quy một biến.
• Lưu ý: hay dùng trong văn viết/chính sách, sắc thái trang trọng, thường xuất hiện dưới dạng từ ghép.

3. Phân biệt (nếu có từ gốc hoặc biến thể)

• 一元 vs 一元化: 一元 là khái niệm “nhất nguyên/đơn nhất”; 一元化 là hành động “nhất thể hóa, tập trung về một mối”.
• 一元 vs 単一: 単一 nhấn mạnh tính “đơn nhất” về số lượng/loại; 一元 nhấn mạnh “một nguồn/một hệ quy chiếu”.
• 一元 vs 多元: 多元 là “đa nguyên, đa trung tâm”, đối lập về quan niệm.
• 一見（いちげん） khác hoàn toàn: “khách vãng lai/lần đầu” (一見さん) – khác chữ và nghĩa, tránh nhầm với 一元.

4. Cách dùng & ngữ cảnh

• Mẫu thường gặp:
  • 情報を一元的に管理する (quản lý thông tin một mối).
  • 意思決定の一元化 (nhất thể hóa quyết định).
  • 哲学における一元論 vs 多元論.
• Ngữ cảnh: tài liệu chính sách, CNTT, quản trị doanh nghiệp, triết học, toán học.
• Sắc thái viết: trang trọng/học thuật; trong giao tiếp thường ngày, người ta hay dùng từ ghép như 一元化/一元管理.

5. Từ liên quan, đồng nghĩa & đối nghĩa

6. Bộ phận & cấu tạo từ (nếu có Kanji)

• 一: một, đơn nhất.
• 元: gốc, nguồn, căn nguyên.
• 一元: một nguồn gốc/hệ quy chiếu; mở rộng nghĩa thành “quản trị một mối”.

7. Bình luận mở rộng (AI)

Khi viết báo cáo quản trị/CNTT, dùng “データを一元的に管理する” nghe tự nhiên hơn là chỉ nói “まとめる”. Ở triết học, “一元論 vs 多元論” là cặp thuật ngữ chuẩn. Trong toán, hãy nhớ “一元＝một ẩn/biến”, liên hệ trực tiếp tới 一元方程式, 一元回帰.

8. Câu ví dụ

• 社内データを一元的に管理する仕組みを導入した。
  Chúng tôi đã áp dụng cơ chế quản lý dữ liệu nội bộ một mối.
• 意思決定を一元化することでスピードが上がった。
  Tốc độ tăng lên nhờ nhất thể hóa việc ra quyết định.
• 哲学では一元論と多元論が対比される。
  Trong triết học, nhất nguyên luận đối chiếu với đa nguyên luận.
• 顧客情報を一元に扱えば重複登録を防げる。
  Nếu xử lý thông tin khách hàng theo một mối sẽ tránh được đăng ký trùng lặp.
• 運用ルールを一元的に整備した。
  Đã chuẩn hóa quy tắc vận hành theo hướng nhất thể.
• データ連携の鍵は一元管理用のマスタ設計だ。
  Chìa khóa liên kết dữ liệu là thiết kế master cho quản lý một mối.
• このモデルは一元回帰を前提としている。
  Mô hình này giả định hồi quy một biến.
• 権限を一元化すると現場の裁量が減る懸念もある。
  Tập trung quyền hạn có lo ngại làm giảm quyền tự chủ tại hiện trường.
• 本件は本部で一元的に対応します。
  Vụ việc này sẽ do tổng bộ xử lý tập trung.
• 古代思想における一元的世界観を検討する。
  Khảo sát thế quan nhất nguyên trong tư tưởng cổ đại.